کارگاه مادر و کودک مجازی: بازیگوشی های قبل از کلاس اول
دوره های هَمبازی مجازی: بازیگوشی های قبل از کلاس اول (کارگاه بازی مادر و کودک): اين کلاس ها به صورت آنلاین برگزار می شوند .شامل بازی های علمی، ریاضی، حرکتی، آمادگی خواندن و نوشتن، تمرکز، کارکردهای اجرایی مغز و بازی های رشدی هستند. بازی هایي شاد که یادگیری های فراوانی برای بچه ها به همراه دارد و آنها را برای رفتن به مدرسه آماده می کند. به علاوه فرصتی است که مامان ها تعداد بسیاری بازی یاد بگیرند که می توانند فرای ساعات کلاسی نیز آگاهانه با بچه ها بازی کنند. این دوره ها از سوی خانم فائزه وحدت نیا، کارشناس ارشد روانشناسی تربیتی دانشگاه تهران و کارشناس بازی و اسباب بازی به تویز در خانه کتابدار کودک و نوجوان برگزار می شود.
کودکان 5 تا 6 ساله می توانند در این دوره شرکت کنند.
آغاز دوره : 24 تیر 1399
زمان : سه شنبه ها _ ساعت 12 تا 12:50
اطلاعات بیشتر را می توانید از کتابخانه کودک و نوجوان دریافت کنید.
تلفن ثبت نام : 02166962904
ساعات تماس: شنبه تا چهارشنبه، ساعت ٩ تا ١٤
کارگاه مادر و کودک مجازی: بازی های بپر بپر
دوره های هَمبازی مجازی: بازی های بپر بپر (کارگاه بازی مادر و کودک): این کلاس ها به صورت آنلاین برگزار می شوند. شامل بازی های حرکتی مختلف هستند و برای تقویت مهارت های ورزشی، حرکتی ظریف و درشت، تمرکز و هوش فضایی بچه ها عالی هستند. به علاوه فرصتی است که مامان ها هم با بچه ها بازی و ورزش کنند. این دوره ها از سوی خانم فائزه وحدت نیا، کارشناس ارشد روانشناسی تربیتی دانشگاه تهران و کارشناس بازی و اسباب بازی به تویز در خانه کتابدار کودک و نوجوان برگزار می شود.
کودکان 4 تا 7 ساله می توانند در این دوره شرکت کنند.
آغاز دوره : 22 تیر 1399
زمان : يکشنبه ها، ساعت 13 تا 13:30
اطلاعات بیشتر را می توانید از کتابخانه کودک و نوجوان دریافت کنید.
تلفن ثبت نام : 02166962904
ساعات تماس: شنبه تا چهارشنبه، ساعت ٩ تا ١٤
جشن تيرگان ١٣٩٩ مجازى
هر سال جشن تیرگان را در خانه کتابدار باهم جشن می‌گرفتیم. تصمیم گرفتیم امسال نیز مانند هرسال این جشن را با تغییرات کوچک برپا کنیم. به خانه‌های شما بیاییم و درباره تیرگان بیشتر بدانیم. "فرشته قبادی" عضو شورای کتاب کودک و کمیته ترویج خواندن که تسهیلگر جشن تیرگان بوده است، روایتگر آن است.
ضمنِ برپایی این جشن برای کودکان این سوال‌ها را با خودمان مرور می‌کنیم: چرا ایرانیان "جشن" را خلق کردند؟ آیا می‌خواستند قانع باشند و با شکرگزاری مشکلات را فراموش کنند؟ آیا می‌خواستند برای مشکلات، با روحیه‌ای تازه راه‌حل پیدا کنند؟ آیا اساسا تسلیم مشکلات بودند یا با آنها می‌جنگیدند؟ آیا ...
"جشن" امروز چه معنایی می‌تواند داشته باشد؟ ...
اخبار
جشن آبريزان يا تيرگان- ١٣٩٨
جشن، برپایی مراسمی همراه با شادی و سرور به مناسبتهای مختلف را گویند. این جشن ها می تواند اسطوره ای، فصلی، دینی آیینی، قومی، ملی – تاریخی، اجتماعی و خانوادگی باشد. گاهی بعضی از جشن ها ممکن است چندین مناسبت داشته باشد مانند “نوروز” که ریشه ای باستانی –اسطوره ای، ملی و فصلی دارد. در تقویم باستان ایران، هر ماه یک نام و هر روز از ماه نیز نام هایی داشت. هرگاه روز و ماه هم نام می شدند، آن روز جشن گرفته می شد. برای مثال روز سیزدهم هر ماه “تیر” نام دارد و زمانیکه در ماه چهارم از سال (تیر ماه) این روز با ماه اش یکی می شد جشن تیرگان، آب پاشال، آب ریزان یا تیر و جشن برگزار می شد.
پیشینه آب و تقدس آن نزد ایرانیان
ایرانیان مانند بیشتر مردم باستان سعی نکردند تا ایزدان را از اوج آسمان به زمین و در خانه ها و روی طاقچه اطاقشان حبس کنند، آن ها را آزاد، آنگونه که سرشتشان است، در اوج آسمانها رها کردند. ازجمله “تشتر” نگهبان باران، که با همه توانایی ها و زیبایی هایش در پهنه آسمان آزادانه زندگی می کند. او که همیشه با “اپوشه” دیو خشکسالی در نبرد است، با نیایش زمینیان صادق و کشاورزان کم خواسته بر “اپوشه” پیروز شده و آسمان با بارش باران به زمینیان، چشمه ها، رودخانه ها، دریاها و … لبخند می زند و “آناهیتا” ایزد بانوی نگهبان آب ها، رودها، دریاها، خلیج ها و جوی ها را سرشار از آب پاک کننده و زلال می کند.
ما اعتقاد داریم چهار عنصر آب، باد، خاک، و آتش مقدس هستند به ویژه عنصرآب که مساوی است با زندگی، آبادانی، پاکی، و درخشش. به همین دلیل است که در آب روان لاشه، مردار و چیز ناپاک نمی اندازیم، برای ادای نذر و شادی کنار رودخانه ها، دریاچه ها، چشمه ها و جویبارها می رویم و می کوشیم تا آب را آلوده نکیم.
پیشینه جشن تیرگان
اگرچه کشوری چهار فصل داریم، اما خوب میدانیم که در سرزمینی کم آب زندگی می کنیم و به همین دلیل افسانه ها، حکایات زیادی راجع به باران، چشمه سارها، قناتها و … و جشن های بسیار که همه با شستشو و پاک کردن خانه و اطراف خانه و بدن شروع و با سرور و شادی و خوراکی های متنوع و مراسم مناسب با آن داریم و جشن گرفتن و شادی را یکی از بهترین راه ها برای سپاس و سپاسگزاری از ایزد یگانه می دانسته و میدانیم. یکی از این جشن های بزرگ و به یادماندنی سیزدهم تیر شروع می شد و به مدت ده روز ادامه داشته است. جشن تیرگان یا تیرو جشن است و ما امروزه آن را در یک روز (دهم یا سیزدهم) برپا می کنیم.
دلایل برپایی این جشن زیبا
داستان های زیبایی برای چگونگی به وجودآمدن این جشن آورده شده ، ما با گزارش شاهنامه فردوسی – افسانه کیخسرو – شروع می کنیم:
- کیخسرو پادشاه عادل و نیک نام، بعد از غلبه بر افراسیاب و سروسامان دادن کشور و انتخاب جانشین احساس کرد که کارش در این جهان پایان یافته و باید به جهان ایزدان بپیوندد.
شب و روز یک هفته بر جای بود
تن آنجا و جانشین دگر جای بود
سران سپاه و بزرگان دربار تلاش کردند او را منصرف کنند …
توس، گیو، بیژن و فریبرز همراه کیسخرو به چشمه ای رسیدند. کیخسرو با دیدن چشمه ی آب فرمان به ماندن داد
ز بهر پرستش سر و تن بشست
به شمع خرد راه یزدان بجست
به همراهانش گفت با طلوع خورشید در روز بعد دیگر کسی مرا نخواهد دید. کیخسرو ناپدید شد…
- ابوریحان در آثار الباقیه افزون برگزارش فردوسی می آورد که بیژن بر چهره کیخسرو که کنار چشمه خفته بود، آب پاشید تا خسرو چشم گشود. از این است که ایرانیان با مهری که به کیخسرو دارند از آن پس در تیرماه که این داستان رفته بود به سر و روی یکدیگر آب می پاشند.
- افراسیاب بر منوچهر شاه غلبه بنمود و او را در طبرستان محاصره کرد. قرار شد خط مرز بین دو کشور با پرتاب یک تیر مشخص شود، در این زمان “اسپندارمز” –نگهبان زمین” امر کرد تا تیر و کمانی برگزینند.
آنگاه آرش که پهلوانی شریف، حکیم و دیندار بود برای انداختن تیر بیامد، تیر پرتاب شد و خداوند به باد فرمود تا آنرا حفظ کند، آن تیر یک شبانه روز راهی دور و دراز پیمود و بر درخت گردویی که در دنیا بزرگتر از آن نبود نشست. صلح بین ایران و توران برقرار شد و شستشو و شادی برپا شد. بدین دلیل تیرگان گفتند که آرش تیر انداخت.
- نگهداری ملک و کشور و کتابت توسط هوشنگ و برادرش در این روز صادر شد.
- چندان سال باران نبارید، پس اندرین روز مردم به جماعت دعا کردند و آب بر یکدیگر ریختند.
- همه ی ایرانی ها در عیدهای خود، هنگام شب آتش می افروزند و سپیده دمان آب می پاشند و پاشیدن آب برای پاکیزگی است و نیز از آن روی است که چون فیروز پسر یزدگرد از کار خویش رهایی یافت و شهر اصفهان را بنا کرد، هفت سال باران نبارید. آنگاه که باران آمد آب باران را بر تن خویش ریختند، پس از آن سال این کار رسم شد.
- در زمان انوشیروان ایران دچار خشکسالی و قحطی عجیبی شد. هفت سال قطره ای باران از آسمان نبارید و انبوه زیادی از مردم از قحطی و گرانی جان سپردند، پس از هفت سال در این روز (۱۳ تیر) ابرها آسمان را پوشاندند، بعد از زمانی کوتاه قطرات باران زمین خشک را آبیاری نمود و مردم از آمدن باران چنان خوشحال شدند که از فرط شادی به هم آب پاشیدند.
مراسم این جشن:
- تمیز کردن خانه و اطراف آن
- شستشوی بدن و پوشیدن بهترین لباس ها
- تهیه خوردنی ها در خانه ها و گذرگاه ها
- شادی و سرور
- پاشیدن آب و گلاب بر روی یکدیگر از پشت بامها
- بافتن بندی که از نخ ابریشم هفت رنگ و رشته های نازک سیم طلایی رنگ است و بستن آن به مچ دست یا لباس خود و در پایان جشن (۲۲ تیرماه) به دشت یا بام خانه می روند و به یاد آرش کمانگیر آن را به باد می سپارند.
- کودکان بادبادک رنگی درست می کردند و مسابقه می دادند.
- دید و بازدید
یک نکته مهم: در زمان خسرو پرویز با کبیسه نکردن سال و آمدن جشن تیرگان به آبانگاه (پاییز) مراسم آن نیز تغییر کرد، مثلا پاشیدن آب به دلیل سرما تبدیل شد به مراسم (شب لال) که در سوادکوه ، سنگسر، فیروزکوه ، دماوند و … با خوردن تنقلات و گندم بو داده یا پخته و در سنگسر علاوه بر تنقلات به مناسبت “سیزده” غذایی می پختند که از سیزده ماده خوراکی (گوشت، برنج، و …) درست شده بود.
o حافظ خوانی، شعرخوانی، ترانه خوانی و آواز خوانی
o مراسم کوزه پرآب از ۷ قنات توسط دختر و پسر نابالغ و فال گرفتن
o مراسم دستمال و خوراکی (جوانها از شیوه های مختلفی برای گرفتن خوراکی های خوشمزه از صاحبخانه استفاده می کردند.)
این جشن آریایی در دوره صفویه در همان آغاز تابستان برگزار می شد و هم اکنون نیز با شکلی نو (پاشیدن آب به وسیله بطری های پرآب که با روبانهای رنگی تزئین شده و مسابقه با بطری ها و لیوان های پر آب و …) همچنان برپا می شود.
شگفتی پابرجا ماندن این جشن
ایرانیان برای تبریک گفتن و ابراز خشنوی و شادی خود شیوه هایی نو داشتند، بعداز کلمات، از حرکات استفاده مي کردند. آنها بعد از سالها جنگ و خشکسالی و کم لطفی آسمان نسبت به زمین، وقتی باران شروع به باریدن کرد و جوی ها و چشمه ها و … زمین زنده شد، به جای هر کلمه ای با پاشیدن آب بر روی یکدیگر این نعمت را پاس نهادند و به یکدیگر این روز را تبریک گفتند. ما نیز فرزندان این آب و خاک با آن پیشینه درخشان برای ارج نهادن به فرهنگ و ارزش های معنوی و حفظ آنها مانند اجدادمان با ایجاد تغییراتی کوچک این جشن را حفظ می کنیم.
می دانیم که امروز مادرمان “زمین” بیشتر از همیشه خشک است نه تنها ایران مان بلکه جهان دچار کم آبی است. بنابراین نه تنها از رودها و چشمه ها و دریاهای پرآب زلال و نزدیک خبری نیست بلکه جوی های پاب و بدون زباله هم نداریم. بنابراین با کمترین مصرف سعی می کنیم بیسترین شادی را از این جشن هم نصیب خود و هم نصیب دیگران کنیم. همچنین می دانیم سپاسگزاری یکی از بهترین راه های افزایش نعمت است. بنابراین با برپایی جشن ها حتی با کمترین امکانات، سپاس خود را از خالق و نعمات بی کرانش ابراز می کنیم و سعی می کنیم به هیچ بهانه ای آن ها را به فراموشی نسپاریم، شاید با این روش ابرهای آسمان مان بر زمین مان از سر شوق بگریند.
v یادمان باشد ما در جشن آب ریزان بدون کلمه، تنها با پاشیدن آب ابراز خوشحالی خود را از موفقیت و … دیگران ابراز می داریم. (در این جشن می گوییم هرچقدر از موفقیت دوستت خوشحالی و دستش داری او را بیشتر خیس کن.)
v یادمان باشد ارث تنها به ملک و املاک اطلاق نمی شود و ما وارثان تمامی جشن ها و شادی های سرزمین مان هستیم، علاوه بر حفظ آنها برای یافتن نقاط مشترک و متفاوت با ملل دیگر ابتدا باید پیشینه خودمان را بشناسیم.
فرشته قبادی
تیرگان ۱۳۹۸
منابع:
- آثار الباقیه عن القرون الخالیه / ابوریحان بیرونی
- زین الاخبار / ابوسعید عبدالی بن ضحاک بن محمود گردیزی
- عجایب المخلوقات و غرائب المخلوقات / القزوینی
- زندگانی شاه عباس اول ج.۲ / نصراله فلسفی
- تاریخ قم / حسن بن محمد بن حسین قمی
- روضه المنجمین /
- آیین و جشن های کهن در ایران امروز / محمود روح الامینی
- مقاله جشن تیرگان / هنر و مردم شماره ۱۱۰ آذر ۱۳۵۰
- پانتومیم آرش تیرانداز / جابر عناصری
- فرهنگنامه کودکان و نوجوانان جلد ۱۰ / ص ۱۳۱ – ۱۲۷ – ۲۲۷
- شاهنامه فردوسی / جنگ بزرگ کیخسرو و افراسیاب
- دانشنامه کوچک ایران
- جشن های ایرانی / پرویز رجبی
- اساطیر ایران / مهرداد بهار
- سرور دانای آسمان / مترجمان زهره هدایتی ، رامین کریمیان
- پایان نامه کارشناسی: آیین و جشن های ایرانی ۱۳۸۱ – ۱۳۸۲ / فرشته قبادی – نازیلا علمی
- تجربیات شخصی نگارنده
نظرات شما